İşverenlerin İSG Kapsamında Yükümlülükleri

İşverenlerin İSG kapsamında yapması gerekenler nelerdir? İşveren olarak iş sağlığı ve güvenliği için neler yapmalıyım? sorusu işverenler tarafından sıklıkla sorulmaktadır. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda, bu kanun kapsamında hazırlanmış yönetmeliklerde ve diğer ilgili kanunlarda işverenin İSG hizmetleri kapsamında yapması gerekenler belirlenmiştir.

İSGBYS ekibi olarak bu yazımızda; İşverenin iş sağlığı güvenliği kapsamında sorumlulukları nelerdir?, İş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri kimler için geçerlidir?, İşverenin Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinde Yükümlülükleri Nelerdir? Sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alma zorunluluğu nedir? ve "Kimler iş güvenliği hizmeti almak zorunda?" sorularının yanıtlarına yer verdik.

İSGBYS, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş İBYS (İş Sağlığı Güvenliği Bilgi Yönetim Sistemi) yazılımıdır. Keyifli okumalar dileriz.

İçindekiler

1. İşverenin Alması Gereken İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri
2. İşverenin Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinde Yükümlülükleri Nelerdir?
3. Sürekli İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Alma Zorunluluğu Nedir?
4. Hangi işletmeler OSGB hizmeti almak veya sürekli İSG Profesyoneli hizmeti almak zorundadır?

İşverenin Alması Gereken İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri Nelerdir?

Ülkemizde işverenlerin İSG yükümlülükleri kanun ve yönetmeliklerle belirlenmiştir. Türkiye’deki tüm işverenler, işletmenin tehlike sınıfı ve çalışan sayısından bağımsız olarak temelde çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. İşveren kanunen aşağıdaki şartları yerine getirmek zorundadır.^[1]

• Mesleki riskleri önlemek ve çalışanlara eğitim ve bilgi vermek,
• Gerekli araç ve gereçleri sağlamak, sağlık ve güvenlik tedbirlerini değişen şartlara göre uygun haline getirmek,
• İşletmede gerekli organizasyonu yapmak,
• İş yerinin iş sağlığı ve güvenliği standartlarını geliştirmek,
• Risk Analizi yapmak veya yaptırmak,
• İş yerinde özel ve hayati tehlike bulunan yerlerde gerekli tedbirleri almak

İşverenin yükümlülükleri, çalışanın yükümlülüklerinden bağımsızdır. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin dışarıdan sağlanması işverenin yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. Bunlara ek olarak da işveren iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetlerini çalışanlara yansıtamaz.

Yukarıda belirtilen yükümlülükler iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları kapsamında tüm işverenler için geçerlidir. İşveren, işletmenin iş koluna göre belirlenen tehlike sınıfı ve sigortalı çalışan sayısına göre başka yükümlülükleri de yerine getirmek zorundadır.

Sürekli İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Alma Zorunluluğu Nedir?

Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre işveren, çalışan işe başladıktan sonra en kısa sürede, yönetmelikte belirlediği konuları içerecek şekilde temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerin verilmesini sağlar. Temel İSG eğitimleri, çalışanlara sunulacak olan ve hazırlanması ile uygulanması zorunlu olan eğitim programlarını içermektedir. Eğitimlerin etkili bir şekilde sunulabilmesi için uygun mekan, araç ve gereçlerin temin edilmesi gerekmektedir. Çalışanların temel eğitim programlarına katılımları, eğitim katılım tutanağı ile kayıt altına alınmalıdır. Eğitime katılan ve başarıyla tamamlayan çalışanlara, eğitim katılım belgesi verilmesi gerekmektedir. Tüm bu kriterler, işverenlerin temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilişkin yükümlülüklerini içermektedir.

Ayrıca, tehlike sınıfları tebliğine göre tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde, yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri hakkında yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimi aldıklarına dair belge olmadan, diğer işyerlerinden gelen çalışanları işe başlatamazlar.

Temel İSG Eğitimleri hakkında daha kapsamlı bilgi için İSGBYS web sitemizdeki Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri Hakkında Bilinmesi Gereken Her Şey -Uzman Rehberi 2023 yazımızı okuyabilirsiniz.

Sürekli İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Alma Zorunluluğu Nedir?

İşyerlerinde sürekli İSG hizmeti konusunda ise, Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği alanında yürürlükte olan yasal düzenlemelere göre, belirli şartları sağlayan işyerleri sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorundadır. Sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti, iş yeri tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre belirlenen sürelerde iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personeli bulundurma zorunluluğudur.

Hangi işletmeler OSGB hizmeti almak veya sürekli İSG Profesyoneli hizmeti almak zorundadır?

İşletmelerde iş sağlığı ve güvenliği zorunlulukları işyerinin tehlike sınıfına göre belirlenir. Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri çalışan sayısına bakılmaksızın sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorundadır.^[2] Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri 50’den fazla çalışana sahipse sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorundadır. Kamu kurumları ve 50’den az çalışana sahip az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alma zorunluluğu 31 Aralık 2023 yılına ertelenmiştir.^[1]

İşverenler sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, kendi bünyelerinde tam zamanlı veya yarı zamanlı olarak istihdam ettikleri iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinden alabildikleri gibi Ortak Sağlık Güvenlik Birimi (OSGB) denilen, bünyelerinde iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri bulunduran firmalardan da alabilirler.

Özetle,

İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamasıdır ve "İşveren iş sağlığı ve güvenliği için neler yapmalı?" sorusunun yanıtı 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda ve diğer ilgili kanunlarda belirlenmiştir. İşverenin temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde yükümlülükleri nelerdir? konusu ise Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’te detaylı olarak açıklanmıştır. Sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alma zorunluluğu ise iş yerindeki çalışan sayısına göre belirlenen sürelerde, iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri bulundurma zorunluluğudur.

[1]  6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
[2]  Tehlike Sınıfları Tebliği - Ekler