İşverenlerin İSG kapsamında yapması gerekenler nelerdir? İşveren olarak iş sağlığı ve güvenliği için neler yapmalıyım? sorusu işverenler tarafından sıklıkla sorulmaktadır. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda, bu kanun kapsamında hazırlanmış yönetmeliklerde ve diğer ilgili kanunlarda işverenin İSG hizmetleri kapsamında yapması gerekenler belirlenmiştir.
İSGBYS ekibi olarak bu yazımızda; İşverenin iş sağlığı güvenliği kapsamında sorumlulukları nelerdir?, İş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri kimler için geçerlidir?, İşverenin Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinde Yükümlülükleri Nelerdir? Sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alma zorunluluğu nedir? ve "Kimler iş güvenliği hizmeti almak zorunda?" sorularının yanıtlarına yer verdik.
İSGBYS, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş İBYS (İş Sağlığı Güvenliği Bilgi Yönetim Sistemi) yazılımıdır. Keyifli okumalar dileriz.
İçindekiler
- İşverenin Alması Gereken İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri
- İşverenin Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinde Yükümlülükleri Nelerdir?
- Sürekli İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Alma Zorunluluğu Nedir?
- Hangi işletmeler OSGB hizmeti almak veya sürekli İSG Profesyoneli hizmeti almak zorundadır?
- İşverenin Alması Gereken İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri Nelerdir?
- Mesleki riskleri önlemek ve çalışanlara eğitim ve bilgi vermek,
- Gerekli araç ve gereçleri sağlamak, sağlık ve güvenlik tedbirlerini değişen şartlara göre uygun haline getirmek,
- İşletmede gerekli organizasyonu yapmak,
- İş yerinin iş sağlığı ve güvenliği standartlarını geliştirmek,
- Risk Analizi yapmak veya yaptırmak,
- İş yerinde özel ve hayati tehlike bulunan yerlerde gerekli tedbirleri almak
- Sürekli İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Alma Zorunluluğu Nedir?
- Sürekli İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Alma Zorunluluğu Nedir?
- Hangi işletmeler OSGB hizmeti almak veya sürekli İSG Profesyoneli hizmeti almak zorundadır?
Ülkemizde işverenlerin İSG yükümlülükleri kanun ve yönetmeliklerle belirlenmiştir. Türkiye’deki tüm işverenler, işletmenin tehlike sınıfı ve çalışan sayısından bağımsız olarak temelde çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. İşveren kanunen aşağıdaki şartları yerine getirmek zorundadır.[1]
İşverenin yükümlülükleri, çalışanın yükümlülüklerinden bağımsızdır. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin dışarıdan sağlanması işverenin yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. Bunlara ek olarak da işveren iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetlerini çalışanlara yansıtamaz.
Yukarıda belirtilen yükümlülükler iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları kapsamında tüm işverenler için geçerlidir. İşveren, işletmenin iş koluna göre belirlenen tehlike sınıfı ve sigortalı çalışan sayısına göre başka yükümlülükleri de yerine getirmek zorundadır.
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre işveren, çalışan işe başladıktan sonra en kısa sürede, yönetmelikte belirlediği konuları içerecek şekilde temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerin verilmesini sağlar. Temel İSG eğitimleri, çalışanlara sunulacak olan ve hazırlanması ile uygulanması zorunlu olan eğitim programlarını içermektedir. Eğitimlerin etkili bir şekilde sunulabilmesi için uygun mekan, araç ve gereçlerin temin edilmesi gerekmektedir. Çalışanların temel eğitim programlarına katılımları, eğitim katılım tutanağı ile kayıt altına alınmalıdır. Eğitime katılan ve başarıyla tamamlayan çalışanlara, eğitim katılım belgesi verilmesi gerekmektedir. Tüm bu kriterler, işverenlerin temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilişkin yükümlülüklerini içermektedir.
Ayrıca, tehlike sınıfları tebliğine göre tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde, yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri hakkında yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimi aldıklarına dair belge olmadan, diğer işyerlerinden gelen çalışanları işe başlatamazlar.
Temel İSG Eğitimleri hakkında daha kapsamlı bilgi için İSGBYS web sitemizdeki Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri Hakkında Bilinmesi Gereken Her Şey -Uzman Rehberi 2023 yazımızı okuyabilirsiniz.
İşyerlerinde sürekli İSG hizmeti konusunda ise, Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği alanında yürürlükte olan yasal düzenlemelere göre, belirli şartları sağlayan işyerleri sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorundadır. Sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti, iş yeri tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre belirlenen sürelerde iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personeli bulundurma zorunluluğudur.
31.12.2024 tarihi itibariyle 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun’da yapılan son değişikliklerle birlikte; Az tehlikeli, Tehlikeli ve Çok Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ve Kamu Kurumları çalışan sayısına bakılmaksızın sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorundadır.[1]
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, doğrudan iş güvenliği uzmanı ve işyeri ekimi istihdam etmek veya Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB) veya Çalışan Sağlığı Merkezlerinden (ÇASMER) hizmet alınarak yerine getirilebilir. Ayrıca, 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin işvereni veya işveren vekili de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (Bakanlık) tarafından ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilir.
10 ila 50 çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine de iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için Bakanlıkça destek sağlanabilir. Ancak, Cumhurbaşkanı, 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilir. Kamu kurum ve kuruluşlarına destek sağlanması ise mümkün değildir
Özetle,
İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamasıdır ve "İşveren iş sağlığı ve güvenliği için neler yapmalı?" sorusunun yanıtı 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda ve diğer ilgili kanunlarda belirlenmiştir. İşverenin temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde yükümlülükleri nelerdir? konusu ise Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’te detaylı olarak açıklanmıştır. Sürekli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alma zorunluluğu ise iş yerindeki çalışan sayısına göre belirlenen sürelerde, iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri bulundurma zorunluluğudur.
