Çalışan Temsilcisi Hakkında Rehber 2025

Bu yazımızda 'Çalışan Temsilcisi' konusu ile ilgili detaylı bilgileri bulabilirsiniz. Çalışan temsilcisinin nedir, kimler çalışan temsilcisi olabilir, bir işyerinde kaç çalışan temsilcisi bulunmalıdır, çalışan temsilcisi nasıl seçilir, çalışan temsilcisinin görevleri ve sorumlulukları nedir ve çalışan temsilcisi olmamasının cezası nedir sorularının cevabını bulabilirsiniz. Bu blog yazısı İSGBYS İş Sağlığı ve Güvenliği yazılımı ekibimiz tarafından hazırlanmıştır.

İSGBYS, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş İBYS (İş Sağlığı Güvenliği Bilgi Yönetim Sistemi) yazılımıdır. Keyifli okumalar dileriz.

İçindekiler

1. Çalışan Temsilcisi Nedir?
2. Çalışan Temsilcisi Nasıl Seçilir?
3. Çalışan Temsilcisi Olmanın Şartları Nelerdir?
4. İşyerinde Çalışan Temsilcisi Sayısı Nasıl Belirlenir?
5. Çalışan Temsilcisi Belirlememenin Cezası Nedir?

Çalışan Temsilcisi Nedir?

İşyerlerinde çalışanlar arasından seçimle veya atama yolu ile seçilen İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) ile ilgili çalışanlara katılan, izleyen, işyerindeki tehlikelerin ve risklerin ortadan kaldırılmasını talep edebilen ve benzer konularda çalışanları temsil eden kişiye çalışan temsilcisi denir. Çalışan temsilcisi ile ilgili detaylar 6331 sayılı İSG Kanunu ^[1] ve İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Çalışan Temsilcisinin Nitelikleri ve Seçilme Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ’de^[2] belirlenmiştir.

20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 20’nci maddesine göre İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla, çalışan temsilcisi görevlendirmekle yükümlüdür.

Çalışan temsilcisi, işyerindeki risklerin belirlenmesi, gerekli önlemlerin önerilmesi, yürütülen iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının izlenmesi ve çalışanların görüşlerinin yönetime aktarılması konusunda görev yapan kişidir. Görevini yürütürken hakları kısıtlanamayacak özel bir statüye sahiptir ve edindiği bilgileri gizli tutmak zorundadır.

Çalışan Temsilcisi Nasıl Seçilir?

İşyerinde bir sendika varsa sendika temsilcisi çalışan temsilcisi olarak seçilir. İşyerinde sendika yoksa çalışan temsilcisi çalışanlar arasında yapılan seçim ile belirlenir. Süreç şu şekilde işler:

• İşveren tarafından Seçim Duyurusu yapılır ve çalışanlara aday olabilmeleri için en az yedi günlük süre tanınır.
• Aday sayısı, seçilecek temsilci sayısının üç katını aşarsa eğitim, deneyim ve yaş gibi kriterlere göre uygun aday listesi oluşturulur.
• Seçim gizli oyla yapılır ve geçerli sayılması için çalışanların en az yarıdan bir fazlasının katılımı gerekir.
• En çok oy alan aday veya adaylar temsilci olarak belirlenir.
• Oy eşitliği durumunda önce eğitim ve deneyim gibi kriterlere, gerekirse kura yöntemine başvurulur.
• Seçim, 5 yıl geçerlidir.
• Çalışan temsilcisinin görevinden ayrılması durumunda, daha önce yapılan seçim sonuçlarına göre en fazla oy alan sıradaki aday atanır.

Yapılan seçimi hangi adayın ne kadar oyla kazandığı ile ilgili bir Seçim Tutanağı düzenlenir ve bir sonraki seçime kadar işyerinde saklanır. Tutanağın işveren ve seçimde görevlendirilen çalışanlar tarafından imzalanması zorunludur. Çalışan temsilcisi seçimi için çalışanlar aday olmazsa işveren çalışan temsilcisini kendisi atayabilir.

Devamında, belirlenen temsilciler için Çalışan Temsilcisi Atama yazısı düzenlenir.

Son olarak, temsilcilere Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e³ göre eğitim verilir ve Çalışan Temsilcisi Eğitim Katılım Formu düzenlenir.

İSGBYS yazılımımızda çalışan temsilcisi seçim, atama ve eğitim işlerinin tamamını dijital olarak yönetebilirsiniz. Böylece hazırlanacak dokümanları yazılımla hazırlayabilir, ilgili kayıtları yazılımımızda tutabilirsiniz. Çalışan temsilcisi seçimi iş akışı aşağıda paylaşılmıştır.



Çalışan temsilcisi seçimi konusu önemli bir konudur. Seçim sürecinde mevzuatta yer alan adımlar takip edilmelidir.

Çalışan Temsilcisi Olmanın Şartları Nelerdir?

Öncelikle, işyerinde sendika temsilcisi varsa belirtilen nitelikler aranmaksızın çalışan temsilcisi olarak görev alır.

• Sendika temsilci sayısının zorunlu çalışan temsilci sayısından az olması durumunda; diğer çalışan temsilcisi veya temsilcileri işveren tarafından görevlendirilir.
• Sendika temsilci sayısının zorunlu çalışan temsilci sayısından çok olması durumunda ise yetkili sendikanın önerisi doğrultusunda çalışan temsilcileri işveren tarafından görevlendirilir.
• İşyerinde birden fazla yetkili sendika bulunması halinde en çok üyeye sahip yetkili sendika temsilcisi çalışan temsilcisi olarak atanır.

İşyerinde yetkili sendika bulunmaması halinde Çalışan Temsilcisi çalışanlar arasından seçimle belirlenir.

Temsilci olacak kişinin iş yerini, çalışma biçimini ve iş süreçlerini yakından tanıması amaçlandığından bazı temel nitelikler aranır. Bunlar:

• İşyerinde tam zamanlı ve sürekli çalışan olmak,
• En az 3 yıllık iş deneyimine sahip olmak,
• En az ortaokul mezunu olmak.

İşyerinde, bu şartları sağlayan kişi bulunmuyorsa bu kriterlerde esneklik uygulanabilir. Aksi takdirde şartları sağlamayan kişi öalışan temsilcisi seçilemez.

İşyerinde Çalışan Temsilcisi Sayısı Nasıl Belirlenir?

Bir işyerinde görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı, işyerindeki çalışan sayısına göre belirlenir. Bu sayı, temsilin etkin olmasını sağlayacak şekilde kademeli olarak düzenlenmiştir:

• 2–50 çalışan: 1 temsilci
• 51–100 çalışan: 2 temsilci
• 101–500 çalışan: 3 temsilci
• 501–1000 çalışan: 4 temsilci
• 1001–2000 çalışan: 5 temsilci
• 2001 ve üzeri çalışan: 6 temsilci

Çalışan Temsilcisi Belirlememenin Cezası Nedir?

Aday çıkmadığı ya da seçim için yeterli katılım sağlanmadığı durumlarda temsilci belirleme sorumluluğu doğrudan işverene geçer. Eğer işyerinde nitelikleri taşıyan kimse bulunmuyorsa yine mevcut çalışanlar arasından uygun görülen kişiler temsilci olarak atanır.

Çalışan temsilcisi seçilmeyen işyerlerinde ise denetleme gerçekleştiğinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İSGGM Müdürlüğü tarafından yayınlanan İdari Para Cezaları⁴ tablosunda yer alan cezalar uygulanacaktır. Örneğin 2025 yılı için az tehlikeli sınıfta yer alan ve 10'dan çalışanı olan işyerleri çalışan temsilcisi ataması yapmazsa ve bu durum teftişlerde ortaya çıkarsa 12.288-TL idari para cezası uygulanır.



Özetle,

Çalışan temsilcisi İSG süreçlerinde diğer çalışanları temsil etmesi için seçilen veya işveren tarafından atanan çalışandır. Çalışan temsilcisi olabilmenin çeşitli kriterleri vardır. Çalışan temsilcisi seçimi için mevzuatta yer alan adımlar izlenmelidir. Çalışan sayısına göre çalışan temsilcisi sayısı artabilir. İşyerleri için çalışan temsilcisi belirlenmediğinde idari para cezası uygulanır.

[1] 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
[2] İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Çalışan Temsilcisinin Nitelikleri ve Seçilme Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ
[3] Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
[4] 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa Göre 2025 Yılında Uygulanacak İdari Para Cezaları